زغال ، ماده‌ای فراتر از آتش گرفتن و سوختن !!

زغال یکی از قدیمی‌ترین مواد طراحی است که از سوزاندن سرشاخه‌های درخت بید یا مو در ظرف‌های بسته به دست می‌آید.

این عمل در شرایط دمای زیاد و فقدان هوا، هر تکه چوب کاملاً کربنی می‌شود (به زغال تبدیل می‌شود) که قابل استفاده در طراحی است.

در زمان قدیم زغال را بیشتر در طراحی مقدماتی برای تخته نگاری و دیوار نگاری به کار می‌بردند، اما امروزه در تجربه‌های مختلف طراحی به کار می‌آید.

یکی از خصوصیت مثبت زغال این است که اثرش به راحتی زدوده می‌شود.

زغال به سبب ویژگی‌هایش، نه فقط ماده‌ی مورد استفاده‌ی طراحان بزرگ بوده بلکه همواره در آموزش طراحی به کار آمده است.

خطی که با این ماده‌ی کربنی کشیده می‌شود، چه نرم و روان و یا چه قوی و پر مایه از میزان حساسیت دست طراح خبر می‌دهد.

به وسیله‌ی زغال از راه‌های مختلف می‌توان رنگسایه‌های متنوعی به وجود آورد.

اگر قلمه‌ی زغال از پهنا بر سطح کاغذ زبر کشیده شود، بافتی جالب ایجاد می‌کند.

همین کار را می‌توان با کاغذ نازک که روی تخته رگه دار یا کاغذ سنباده قرار گرفته، انجام داد و جلوه‌های بافتی متفاوت ایجاد کرد که این عمل را نقش اندازی سایشی می‌نامند.

با محو کردن و یا با انگشت می‌توان خطوط و رنگسایه‌های زغالی را روشن و ملایم کرد و به وسیله‌ی پاک کن، انعکاس‌های نور را نشان داد.

راستی اگر دلت میخواد هر فایلی رو از فیری پیک به صورت کاملا رایگان و صد در صد لایه باز دانلود کنی حتما یه سر به سایت الوپیکچر بزن. خیالت راحت پشیمون نمیشی

با مالیدن زغال روی کاغذ‌های صاف نیز می‌توان جلوه‌های رنگسایه‌ای پدید آورد و نقاط روشن را به وسیله‌ی پاک کن نمایان کرد.

البته کاغذ نباید خیلی صاف باشد، زیرا در این صورت، زغال بر سطح کاغذ لیز می‌خورد.

روی کاغذ صاف بر خلاف کاغذ بافت‌دار از طریق محو‌کاری با انگشتان می‌توان به رنگسایه‌های نرم و لطیف دست یافت.

هر نوع کاغذ زبر، بستری مناسب برای طراحی با آن است، زیرا رویه‌اش ذرات زغال را خوب به خود می‌گیرد.

کاغذهای ارزان بها مانند کاغذ کاهی، کاغذ لفاف و جز آن را نیز می‌توان برای تمرین طراحی به کار برد.

اگر ماندگاری طراحی مهم باشد، بهتر است از انواع کاغذهای پارچه‌ای استفاده شود. کاغذهای روکش‌دار، به دلیل سطح صافشان برای طراحی با زغال مناسب نیستند.

روش کاربرد زغال تعیین کننده‌ی کیفیت خط است. اگر بین انگشتان دست و سبابه قرار گیرد و نوک آن بر سطح کاغذ رو به پایین کشیده شود، خطی روان و مهار شده پدید می‌آید ولی احتمال دارد که قلمه بشکند.

چنانکه جهت ترسیم خط از پایین به بالا باشد، خطی قوی‌تر و تیره‌تر ایجاد می‌شود که جلوه‌ای مستحکم به طرح می‌بخشد.

چنانچه قلمه‌ی نازک ذغال بید با حرکت‌های کوتاه و دورانی بر سطح کاغذ زبر مالیده شود، بافت نقطه‌ای با جلوه‌ای خاکستری به دست می‌آید.

درجه‌ی روشنی یا تیرگی این (خاکستری) به میزان فشار دست بستگی دارد.

با این روش می‌توان سطوح نسبتاً وسیع را به سرعت با آن پوشاند.

کاربرد زغال به طور افقی (از درازا و یا از پهنا)، جلوه‌های متفاوتی ایجاد می‌کند. از حرکت طولی زغال، خط باریک و حرکت عرضی آن، سطح بافت‌دار به دست می‌آید.

پهنای این سطح به قطع آن بستگی دارد.

هنگام کار با پهنای زغال بهتر است نوک انگشتتان با نوار چسب کاغذی پوشانده شود.

طراحی با زغال فشرده

این نوع زغال را نه از چوب بلکه از دوده‌ی چراغ می‌سازند. رنگیزه‌ی سیاه را با ماده‌ی چسبان مخلوط کرده، به شکل قلمه‌ی گرد یا چهاروجهی و یا به صورت مداد غلاف چوبی در می‌آورند.

زغال فشرده از زغال‌بید سنگین‌تر است و سیاه مخملی و پر مایه‌ای به دست می‌دهد.

زغال فشرده برای طراحی روی کاغذ بسیار مناسب است، در تصویرسازی علمی و تصویرسازی برای نوجوانان که مستلزم کار با تک رنگ است از زغال فشرده استفاده می‌شود.

با زغال فشرده می‌توان رنگسایه‌های نرم و تیره پدید آورد و بر حسب لزوم رنگسایه‌ها را محو و کمرنگ کرد.

خطوط و لکه‌های متنوع در تصویر با بافت‌های متفاوت امکانات بصری مناسبی است که با این ماده‌ی کربنی فشرده می‌توان به آن دست یافت.

تصویر سازی با مواد قدیمی و سنتی مانند زغال نیاز به مهارت زیادی دارد. توانایی و مهارت تصویر ساز در اجرای تکنیک متکی به شناخت او از ابزار و امکانات آن است.

زغال روغنی

زغال روغنی کیفیتی بی‌نظیر به خط و رنگسایه می‌بخشد، خط‌ها و لکه‌های زغال روغنی در رویه‌ی کاغذ تثبیت می‌شوند و فقط با روغن بزرک یا تربانتین می‌توان آن‌ها را پاک نمود.

با خیساندن زغال در روغن بزرک می‌توان به شرح ذیل زغال روغنی به دست آورد.

قلمه‌های زغال را به طور عمودی در یک ظرف استوانه‌ای در دار جا دهید و ظرف را با روغن بزرک پر کرده و در آن را ببندید.

پس از 24 ساعت، قلمه‌ها را از ظرف بیرون آورده، پاک کنید و لای ورق آلومینیوم یا لفاف پلاستیکی معمولی بپیچید تا محفوظ بماند.

استفاده از ابزار متفاوت تجربه‌ای است که تصویرساز در طول فعالیت هنری خود به آن دست می‌یابد اینکه چه ابزاری را برای چه نوع اثری به کار گیرد و یا چه تأثیراتی را از هر نوع ابزار ایجاد کند تا اثری جذاب و تأثیر گذار خلق نماید، بستگی به مهارت و تجربه‌ی کافی هنرمند تصویرساز دارد.

برای مثال کار با زغال انعطاف زیادی دارد و طیف گسترده‌ای از خاکستری‌ها را برای شرح موضوعات عملی فراهم می‌کند

مرسی که تا اینجا با ما همراه بودی

رفیق شما الوپیکچر