صحافی و اصولی که اصلاً در مورد آن نمی‌دانستید

چگونگی صحافی کتاب و دیگر نشریات و مواد مصرفی، موضوعات مهمی هستند که تأثیر به سزایی در شکل ظاهری و به‌خصوص حسی که یک نشریه‌ی تجاری – تبلیغاتی به انسان منتقل می‌کند، دارند.

در حقیقت، ارزش ظاهری آن بسیار مهم است. این تصمیمات در هزینه‌ی تمام شده‌ی کار نیز بسیار مؤثر است. انتخاب نوع صحافی، می‌تواند نشانگر ارزش اقتصادی محصول باشد.

صحافی با جلد شومیز

یکی از معمولی‌ترین روش‌ها در صحافی بروشور و مجله مفتول‌دوزی است که به دو صورت انجام می‌شود، مفتول‌دوزی از پهلو و یا مفتول‌دوزی از عطف.

در مفتول‌دوزی از عطف فرم‌های تاشده در داخل یکدیگر قرار می‌گیرند و از وسط باز می‌شوند و فرم‌ها بر روی صفحه‌ی مفتول‌دوزی به شکل زین اسب قرار می‌گیرند.

مفتول‌دوزی در عطف، با منگنه شدن مفتول سیمی انجام می‌شود. مفتول‌دوزی را می‌توان با استفاده از ماشین‌های کوچک و با تغذیه‌ی دستی انجام داد و یا از ماشین‌های تمام اتوماتیک استفاده کرد که فرم‌ها را مرتب می‌کند و در داخل یکدیگر قرار می‌دهند.

فرم‌های مرتب شده به قسمت دوخت منتقل و مفتول‌دوزی می‌شوند، سپس سه طرف آن بریده و تکمیل می‌شود.

با این ماشین امکان صحافی 10 هزار جلد مجله در ساعت وجود دارد.

مفتول دوزی از پهلو نیز برای نشریات با ضخامت بیشتر از یک فرم انجام می‌شود، در این صورت فرم‌ها در کنار یکدیگر دسته می‌شودو با مفتول‌دوزی از پهلو امکان باز شدن صفحات به شکل صاف، کمتر وجود دارد. در این صورت طراح باید فضای لازم را برای بازشدن صفحات در نظر گرفته باشد. با توجه به پیشرفت‌هایی که در صحافی ته چسب صورت گرفته، امروزه کمتر از مفتول‌دوزی از پهلو استفاده می‌شود.

صحافی با چسب

از این روش برای صحافی کتاب و مجلات استفاده می‌شود. این روش را به نام صحافی بدون دوخت نیز شناسایی می‌کنند.

فرم‌های چاپی بعد از تا شدن، در خط تولید صحافی قرار می‌گیرند. این خط تولید، فرم‌ها را به ترتیب قرار می‌دهد و به صورت یک بلوک واحد آماده می‌کند.

سپس عطف فرم‌ها در قسمت رنده، به عمق 3 میلی‌متر برش می‌خورد و با رنده کردن و زیرسازی، آماده‌ی چسب‌زنی می‌شود.

پس از چسب‌زنی و تغذیه‌ی جلد، بلوک چسب خورده به جلد می‌چسبد و عملیات صحافی تکمیل می‌شود.

از دو نوع چسب مختلف نیز استفاده می‌شود که عبارتند از:

• چسب گرم
• چسب سرد

صحافی با چسب سرد، از استحکام بیشتری برخوردار است، اما دیرتر خشک می‌شود. در بعضی از موارد نیز از هردوی آنها استفاده می‌شود. چسب سرد برای فرم‌ها و ساخت بلوک و چسب گرم برای متصل کردن جلد به آن، استفاده می‌شود.

از چسب PUR (رزین پلی‌اورتان) نیز در صحافی با چسب استفاده می‌شود که استحکام بسیار خوبی دارد و امکان بازشدن صفحات را به شکل صاف و تخت فراهم می‌کند.

پس از تکمیل شدن عملیات چسب‌زنی و جلدکردن، کتاب را با ماشین سه طرف بُر، برش داده، لبه‌های آن را صاف می‌کنند.

از تکنیک‌های مختلفی نیز برای برای آماده‌سازی عطف، استفاده می‌شود.

در یک روش، فرم‌ها را در ماشین ورق تاکن پرفراژ می‌کنند، در این صورت پس از به ترتیب قرارگرفتن در خط تولید صحافی، عطف آن رنده نمی‌شود، و امکان نفوذ چسب به داخل قسمت‌های پرفراژ شده فراهم می‌شود.

این روش از صحافی بدون دوخت، محکم‌تر است و هزینه‌ی آن نیز کمتر است.

کتاب‌هایی که فرم آنها در مرحله‌ی صحافی پرفراژ شده‌اند، راحت‌تر باز می‌شوند. جلد نیز قبل از متصل شدن به بلوک کتاب، خط زده و آماده می‌شود.

از جلد پلاستیکی به‌جای جلد شومیز نیز می‌توان استفاده کرد. جلد شومیز از مقوای 200 تا 300 گرمی تهیه می‌شود که نوع انتخاب آن بستگی به ضخامت عطف و ابعاد کتاب دارد.

با چسب‌زنی جانبی (از پهلو) نیز استحکام کار افزایش پیدا می‌کند، در این صورت از دو قرقره‌ی چسب‌زن جانبی استفاده می‌شود.

امیدوارم که تا اینجای مقاله خسته نشده باشید، اما باید اینجا یه نکته‌ی مهمی رو بهتون بگم، شرکت الوپیکچر همواره سعی کرده که محصول نهایی را به بهترین شکل ممکن به دست شما عزیزان برسونه به همین دلیل برای راحتی شما عزیزان بخش پی اس دی رو براتون آماده کرده تا اونجا بتونید بهترین طراحی و در نهایت بهترین فایل خروجی رو داشته باشید.

خب بریم سرغ ادامه‌ی مقالمون

صحافی با دوخت نخی (sewn book biding)

کتاب‌های جلد مقوایی، با دوخت نخی نیز صحافی می‌شوند. هرچند این روش ار صحافی با چسب گران‌تر است، اما احتمال جداشدن صفحات کتاب از یکدیگر را بخصوص در مورد کاغذ‌های سنگین و گلاسه کاهش می‌دهد، و صفحات کتاب نیز به شکل تخت و صاف باز می‌شوند.

در مواردی که از کتاب بصورت مداوم استفاده می‌شود، مثل کتاب‌های درسی و اقلام چاپی با کیفیت بالا و عکس‌دار، از صحافی با دوخت نخی استفاده می‌شود.

روش‌کار به این شکل است که فرم‎های تاشده، با ماشین و به وسیله‌ی نخ دوخته می‌شوند و پس از قرار گرفتن در کنار یکدیگر، مجدداً با نخ به‌یکدیگر متصل می‌شوند و یک بلوک کتاب را تشکیل می‌دهند.

سپس جلد را با استفاده از چسب به بلوک کتاب متصل می‌کنند و سه طرف آن را برش می‌دهند. فرم‌های نخ‌دوزی شده را می‌توان با دوخت از پهلو نیز محکم کرد، دوخت از پهلو تا عمق 6 میلی‌متر، استحکام فوق‌العاده‌ای را به کتاب می‌بخشد.

این روش در صحافی کتاب‌های آموزشی کاربرد دارد، که اصطلاحاً به آن صحافی کتاب‌خانه‌ای گفته می‌شود.

از نوار پارچه‌ای نیز برای حفاظت از فرم‌های دوخته شده استفاده می‌شود. این نوار به اولین و آخرین فرم متصل می‌شود.

در روش دیگری نیز از نخ پلاستیکی برای دوخت استفاده می‌شود که پس از ترتیب کردن فرم‌ها، با چسب به یکدیگر متصل می‌شوند و بلوک کتاب را تشکیل می‌دهند

صحهفی فنری و سیمی (spiral, wiro and plastic-comb binding)

از این روش برای صحافی نشریات با تیراژ و صفحات کمتر و همچنین در مواردی که نیاز به باز شدن کامل صفحات وجود دارد، مثل راهنمای کار با دستگاه‌ها و غیره استفاده می‌شود.

در صحافی سیمی، سوراخ‌هایی در جلد و صفحات کتاب ایجاد شده که سپس جلد و متن را با استفاده از فنر سیمی و یا پلاستیکی به یکدیگر متصل می‌کنند.

صحافی با فنر پلاستیکی امروزه بسیار معمول است و در مقایسه با فنر فلزی، هزینه‌ی کمتری را در بر دارد.

صحافی با جلد مقوایی (Hard back binding)

در صحافی با جلد مقوایی که به صحافی جلد سخت نیز موسوم است، اولین و آخرین صفحه‌ی کتاب را به آستر بدرقه که کاغذی بدون پوشش است، می‌چسبانند.

اگر کاغذ چاپ‌شده از استحکام خوبی برخوردار باشد، می‌توان از آن به عنوان آستر بدرقه نیز استفاده کرد.

به این معنا که اولین برگ از اولین فرم و آخرین برگ از آخرین فرم به عنوان آستر بدرقه عمل می‌کند و به جلد چسبانده می‌شود.

آستر بدرقه را می‌توان با رنگ تنپلات و یا طرح‌دار چاپ کرد تا جلوه‌ی بهتری داشته باشد.

فرم‌های رنگی و عکس‌دار را معمولاً با کاغذی متفاوت از متن چاپ می‌کنند که معمولا از کاغذهای گلاسه استفاده می‌شود، این فرم‌های عکس‌دار را می‌توان به صورت 8، 16 و 32 صفحه چاپ کرد و یا فقط به صورت فرم چهار صفحه به دور متن چرخاند، یعنی دو صفحه در ابتدا و دو صفحه در انتهای کتاب و یا آن را در وسط فرم کتاب قرار داد، که معمولا پرهزینه است.

روش دیگری که امروزه کمتر از آن استفاده می‌شود چاپ صفحه‌ی رنگی به صورت تک برگ است که به صورت جداگانه و مستقل به صفحات متن چسبانده می‌شود که به آن لت چسبانی گفته می‌شود که روش پر هزینه‌ای است.

فرم‌های کتاب به شکلی که قبلا توضیح داده شد، دوخته می‌شوند و عطف آن را پرس می‌کنند تا حجم اضافی عطف که در اثر دوخت به حالت بادکرده درآمده است، کاهش یابد، سپس سه طرف آن را برش می‌دهند.

خب این بود خلاصه‌ی کوچکی از صنعت صحافی که شاید تو یکی دو ماه آینده یکم بروزش کنم تا اطلاعات بیشتری رو بتونید به دست بیارید.

مرسی که مارو همراهی می‌کنی

رفیق شما الوپیکچر