کاغذ 📜، یکی از مواد اولیه‌ و مهم در صنعت چاپ

کاغذ و مرکب دو ماده‌ی اولیه و اصلی در تولید کارهای چاپی هستند، که تولید هر دو ماده در طول زمان و به‌وسیله‌ی نسل‌های مختلف دچار دگرگونی و پیشرفت شده است.

امروزه انواع مختلفی از کاغذ و مرکب وجود دارد و با توجه به روش‌های مختلف چاپی، انتخاب صحیح کاغذ و مرکب برای مشتری و چاپخانه از اهمیت خاصی برخوردار است.

البته در این مقاله فقط به تاریخچه‌ی کاغذ و نحوه‌ی تولید آن می‌پردازیم.حتما در مقاله‌ی بعدی به نحوه‌ی تولید مرکب می‌پردازیم.

قبل از اینکه مقالمونو شروع کنیم اینو بگم که اگر خواستی از فیری‌پیک دانلود کنی اما نتونستی میتونی خیلی راحت وارد بخش پی اس دی یا وکتور  بشی و هر طرحی رو که خواستی حتی فایل‌های پریمیوم رو به صورت رایگان دانلود کنی.

تقریبا تمام کارهای چاپی، با استفاده از کاغذ چاپ می‌شوند. بخش عمده‌ای از هزینه‌های یک سفارش چاپی مربوط به آن است که در برخی از موارد تقریبا بیش از نیمی از کل هزینه‌ی تولید را شامل می‌شود.

ساخت کاغذ، تاثیر به سزایی در محیط زیست دارد. نگهداری چوب و دیگر مواد خام مصرفی، مصرف انرژی، نیاز به زمین و منابع طبیعی دیگر برای ساخت آن لازم است.

موارد مصرف و بازیافت، مواردی هستند که باید در مورد مصرف کاغذ و در رابطه با محیط زیست به آن توجه شود.

تاریخچه‌ی کاغذ (history of paper)

مصری‌ها بر روی پاپیروس می‌نوشتند، که کاغذ تهیه شده از الیاف گیاهی به همین نام بوده است و نام کاغذ نیز از پاپیروس گرفته شده است. استفاده از پاپیروس تقریبا به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد.

در اروپا برای نوشتن از پوست حیوانات استفاده می‌کردند، چون پاپیروس در نواحی با آب و هوای سرد رشد نمی‌کند.

چینی‌ها از نی یا ابریشم برای ساخت کاغذ استفاده می‌کردند. قیمت این مواد گران بوده و به همین دلیل محدودیت زیادی را در رشد ارتباط نوشتاری ایجاد می‌کرد.

روش کاغذسازی با استفاده از الیاف کتان به‌عنوان مواد اولیه، ابتدا از سوی چینی‌ها اختراع شد. روش کار بسیار کند بودو گسترش آن در دیگر کشورها با تاخیر بسیار اتفاق افتاد.

به عنوان مثال، تا قبل از قرن ۱۲ به اسپانیا نرسید و در قرن ۱۳ نیز به ایتالیا وارد شد. اولین کارخانه‌های کاغذسازی در سال ۱۴۹۰ در انگلستان و ۱۶۹۰ در آمریکا تاسیس شدند.

هرچند که استفاده از کاغذ برای نوشتن بسیار ارزان‌تر از مواد قبل از آن بود، اما این واقعیت که هنوز، ساخت آن به جای ماشین با دست انجام می‌گرفت، به عنوان یک محصول گران‌قیمت شناخته می‌شد.

در قرن ۱۹ اولین ماشین کاغذ سازی که با نیروی بخار کار می‌کرد، اختراع شد که مواد اولیه‌ی آن را الیاف چوب تشکیل می‌داد.

در سال ۱۷۹۸ نیکلاس لوئین رابرت، اولین ماشین کاغذسازی را در فرانسه طراحی کرد که بعدا برادران فوردینر آن را در انگلستان ساختند و در ماشین‌های کاغذسازی مدرن ، هنوز هم از تکنولوژی ماشین فوردینر استفاده می‌شود.

ورود کاغذ با مواد خام ارزان قیمت (چوب) و تولید انبوه آن با ماشین‌های کاغذسازی انقلابی را در ارتباط نوشتاری ایجاد کرد، که امکان دسترسی به کتاب، روزنامه و نوشت‌افزار را برای عموم مردم فراهم کرد.

قرن ۱۹ شاهد پیشرفت‌های زیادی در صنعت چاپ بود، مثل ماشین‌های چاپ روتاتیو و دیگر ماشین‌آلات حروف‌چینی که کمک فراوانی به افزایش مطالب چاپی کرد.

روش ساخت کاغذ

کاغذ‌سازی یکی از قدیمی‌ترین تکنیک‌هایی است که انسان می‌شناخته است. اما امروزه این روش معطوف به رعایت ضوابط حفاظت از محیط زیست و نوسازی در روش تولید است.

روشی که در ساخت کاغذ به کار گرفته می‌شود تأثیر به‌سزایی در محصول نهایی دارد.

خمیر کاغذ (pulp)

کاغذ، عمدتاً از الیاف گیاهان (سلولز) تشکیل شده که افزودنی‌‌های مختلفی را برای کنترل ویژگی‌های فیزیکی، به آن اضافه می‌کنند، مثل قابلیت چاپ شدن و ویژگی‌های ظاهری آن.

انتخاب الیاف از اهمیت خاصی برخوردار است. هنوز هم بعضی از کاغذ‌های با کیفیت بالا را با دست تولید می‌کنند، که در آن ممکن است از پنبه، کتان و الیاف کنف که همگی آنها از مقاومت و زیبایی خاصی برخوردار هستند، استفاده شود.

استفاده‌ی این مواد، مقاومت و سختی خاصی را به کاغذ می‌دهند.

علف اسپارتو و نی نیز دیگر موادی هستند که از آن‌ها برای تولید الیاف استفاده می‌شود. بعضی از این مواد به دلیل خواص فیزیکی و نداشتن انعطاف کافی، کاغذ‌های ضعیف‌تری را تولید می‌کنند، که هنوز از نظر یکنواختی در بافت، قابلیت پایداری، کشش و میزان پشت پوشانی ( عبور نور) خوب هستند.

کتاب با کیفیت خوب را معمولاً با کاغذ ساخته شده از جنس الیاف اسپارتو چاپ می‌کنند اما امروزه این کاغذ جای خود را به کاغذ با الیاف اکالیپتوس داده است.

90 درصد از کاغذ‌های امروزی را با خمیر چوب تولید می‌کنند، که عموماً از الیاف چوب و درختان مثل کاج و درختان برگ سوزنی تولید می‌شوند.

خمیر شیمیایی (chemical pulping)

هدف از ساخت خمیر شیمیایی، خارج کردن لیگنین صمغ طبیعی و رزین‌های موجود در آن است، که در نهایت خمیر خالص و نرم تهیه می‌شود.

پس از پوست کندن اولیه، چوب در قطعات ریز برش داده می‌شود و در حرارت بالا پخته می‌شود و با پروراندن آن با عملیات شیمیایی که بستگی به نوع چوب دارد، خمیر شیمیایی تهیه می‌شود.

الیاف این خمیر را قبل از وارد شدن به مراحل بعدی، شست‌و‌شو می‌دهند و آن‌ها را سفید می‌کنند.

خمیر مکانیکی (Mechanical pulping)

خمیر مکانیکی یا به عبارت دیگر، خمیر تهیه شده به‌وسیله‌ی ساییدن و تراشیدن تنه‌ی درخت به صورت مکانیکی، با خمیر شیمیایی تفاوت دارد.

در ساخت خمیر شیمیایی جداسازی مواد ضرورت دارد. همان طور که قبلاً هم ذکر شد، تمام الیاف سلولزی چوب را از مواد چسبنده‌ی آن جدا می‌کنند و طول الیاف این خمیر بلند است، که البته به منبع تهیه‌ی مواد اولیه‌ی خام آن بستگی دارد.

در تولید خمیر مکانیکی، الیاف خمیر به دلیل تراشیدن و خرد کردن چوب، کوتاه است و بنابراین، خمیر به دست آمده محتوی مخلوطی از مواد مختلف موجود در چوب است که از کیفیت پایینی برخوردار است.

کاغذ ساخته شده با این خمیر، نرم است و قابلیت جذب دارد، اما مقاومت آن کم و شکنندگی آن زیاد است.

رنگ این کاغذ در طول زمان تغییر پیدا می‌کند، به‌خصوص اگر در معرض نور قرارداشته باشد چون صمغ موجود در آن به تدریج پوسیده می‌شود.

کاغذ‌های مختلف، استفاده‌های مختلفی دارند و ویژگی‌های آنها نیز با یکدیگر متفاوت است.

کاغذ ساخته شده با خمیر مکانیکی نیز در مواردی که ماندگاری کاغذ مطرح نیست، استفاده‎ی فراوانی دارد کع کاغذ روزنامه، دستمال کاغذی، کاغذ دیواری، بعضی از کاغذهای چاپ نیز از این نوع هستند. در بعضی از روش‌های کاغذ سازی، از هردو خمیر مکانیکی و شیمیایی استفاده می‌شود.

این روش به نام نیمه‌شیمیایی، نیمه مکانیکی شناخته می‌شود

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودی حتما توی مقاله‌ی بعدی بیشتر در مورد کاغذ صحبت می‌کنیم

رفیق شما الوپیکچر